MenuClose

Β' Παγκόσμιος πόλεμος στην Τσεχοσλοβακία

Κώστας Τσίβος
01.05.2021

Σύμφωνο του Μονάχου

Η δημοκρατική Τσεχοσλοβακία του μεσοπολέμου, ένα από το πλέον οικονομικά αναπτυγμένα κράτη της εποχής, εισήλθε στον αστερισμό του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου πριν αυτός ουσιαστικά αρχίσει.

Προδοσία των μεγάλων δυνάμεων

Τον Σεπτέμβριο του 1938 οι ηγέτες της Αγγλίας και της Γαλλίας πίεσαν την τσεχοσλοβακική κυβέρνηση να εκχωρήσει τη Σουδητία, δηλαδή της περιοχές της όπου ζούσαν περίπου τρία εκατομμύρια Γερμανοί Σουδήτες, στην Γερμανία του Χίτλερ.

Αυτό έγινε με την υπογραφή του Συμφώνου του Μονάχου με σκοπό να «κατευνάσουν» τον Χίτλερ προκειμένου να αποφευχθεί ένας νέος πόλεμος.

Προτεκτοράτο Βοημίας

Η εκχώρηση της Σουδητίας άνοιξε την όρεξη των ναζί οι οποίοι τον Μάρτιο του 1939 διέλυσαν την Τσεχοσλοβακία και εγκατέστησαν στη Σλοβακία ένα φασιστικό καθεστώς υπό τον ιερέα Τίσο.

Στα κουτσουρεμένα εδάφη της Τσεχίας εγκαθίδρυσαν το λεγόμενο Προτεκτοράτο Βοημίας.

Τα πρώτα θύματα των Ναζί στην Πράγα - 17 Νοέμβρη 1939

Στις 17 Νοεμβρίου του 1939 τα κατοχικά στρατεύματα εισέβαλαν στη φοιτητική εστία του Πανεπιστημίου της Πράγας. Σκότωσαν επί τόπου 9 φοιτητές, ενώ 1200 άλλοι εστάλησαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Η Διεθνής Ημέρα Σπουδαστών συμβολίζει τον αγώνα των φοιτητών όλου του κόσμου για Δημοκρατία και δημοκρατική εκπαίδευση.

Στρατόπεδο συγκέντρωσης Τέρεζιν

Αρχίζουν οι μαζικοί διωγμοί εναντίον των πολιτικών αντιπάλων των ναζί αλλά και των δεκάδων χιλιάδων Εβραίων της χώρας που οδηγούνται μαζικά στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Τέρεζιν.

Η δολοφονία του Χάιντριχ και τα αντίποινα

"Ο χασάπης της Πράγας"

Το 1941 διορίζεται ο Χάντριχ από τον Χίτλερ «Προστάτης του Ράιχ» στην Τσεχοσλοβακία και εγκαθίσταται στην Πράγα. Ακολουθεί πιστά το σχέδιο της «Τελικής λύσης» για το Εβραϊκό Ολοκαύτωμα. Έτσι σύντομα αποκτά το προσωνύμιο «Ο Χασάπης της Πράγας» και «Το Ξανθό Κτήνος».

Επιχείρηση Ανθρωποειδές

Στο μεταξύ στην Βρετανία, σε συνεργασία με την Τσέχικη εξόριστη κυβέρνηση, εκπαιδεύονται δύο αλεξιπτωτιστές, με στόχο την δολοφονία του.

Ο Χάιντριχ έχει φτάσει στο απόγειο της υπεροψίας του και απολαμβάνει να μετακινείται στην Πράγα με μια ανοιχτή πράσινη Μερτσέντες χωρίς ένοπλη συνοδεία.

Έτσι στις 27 Μαΐου 1942, σε μια κλειστή στροφή, όπου το αυτοκίνητο ανακόπτει ταχύτητα, τον περιμένουν ο Γιαν Κούμπις και ο Γιόζεφ Γκάμπτσικ.

Αρχικά πυροβόλησαν, αλλά επειδή κόλλησε η σκανδάλη, έριξαν και μια χειροβομβίδα η οποία τον τραυματίζει. Καταφέρνει να βγει από το αυτοκίνητο, αλλά στην συνέχεια σωριάζεται στο δρόμο.

Στις 4 Ιουνίου 1942 τελικά ο Χάντριχ πεθαίνει.

Ο Χίτλερ διατάζει να εφαρμοστούν τα σκληρότερα αντίποινα.

Ισοπέδωση της κωμόπολης Λίντιτσε

Στις 10 Ιουνίου 1942 γράφεται μια από τις μελανότερες σελίδες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η κωμόπολη Λιντιτσε ισοπεδώνεται και διαγράφεται ολοκληρωτικά από τον χάρτη…

Εκτελούνται όλοι οι άνδρες της πόλης άνω των 16 ετών (συνολικά 172 άτομα). Εκτελούνται επίσης 71 γυναίκες.

Οι υπόλοιπες (184 συνολικά) οδηγούνται στο στρατόπεδο του Ράβενσμπρικ, από όπου θα επιζήσουν 143.

90 παιδιά στέλνονται στο στρατόπεδο του Γκνάιζεναου. Μερικά από αυτά, με άρεια χαρακτηριστικά, δίνονται για υιοθεσία σε οικογένειες των SS. 

Μετά τον Πόλεμο το Λίντιτσε ανοικοδομήθηκε λίγο πιο δίπλα και ονομάστηκε Νοβέ Λιντιτσε (δηλαδή το «νέο Λιντιτσε).

Προδοσία των αλεξιπτωτιστών

Οι δύο αλεξιπτωτιστές μαζί με την ομάδα τοπικής αντίστασης κατέφυγαν στην κρύπτη της ορθόδοξης Εκκλησίας του Αγ. Κυρίλλου και Μεθοδίου.

Δυστυχώς προδόθηκαν από τον όγδοο συμπατριώτη τους, τον Κάρελ Τσούρντα.

Στις 18 Ιουνίου 1942 η εκκλησία περικυκλώθηκε από 800 στρατιώτες των Ες - Ες. Οι προσπάθειες τους να εισβάλουν στην εκκλησία αποτύγχαναν μέχρι την στιγμή, που έφεραν τους πυροσβέστες και γέμισαν με νερό το υπόγειο.

Οι απελπισμένοι αλεξιπτωτιστές χρησιμοποίησαν τις τελευταίες σφαίρες για τον εαυτό τους...

Ημέρα απελευθέρωσης της Τσεχοσλοβακίας από τον ναζισμό

Στις 3 Μαΐου 1945, εισήλθε στο Plzen η τρίτη Αμερικανική Μεραρχία του στρατηγού Πάτον από τα νοτιοδυτικά και απελευθέρωσε ουσιαστικά όλο το νοτιοδυτικό τμήμα της τότε Τσεχοσλοβακίας (μεταξύ άλλων το Κάρλοβυ Βάρυ, Plzen και Ceske Budejovice), περιοχές που αντιπροσωπεύουν το 1/10 της έκτασης της τότε Τσεχοσλοβακίας.

Σοβιετοσυμμαχικές συμφωνίες του διαμοιρασμού της Ευρώπης

Παρόλο που οι Αμερικανοί ήταν πιο κοντά στην Πράγα από τους Σοβιετικούς, τήρησαν τις σοβιετοσυμμαχικές συμφωνίες διαμοιρασμού της Ευρώπης και περίμεναν τον Κόκκινο Στρατό να φτάσει στην τσεχοσλοβάκικη πρωτεύουσα. Ο Κόκκινος Στρατός απελευθέρωσε το μεγαλύτερο τμήμα της Τσεχοσλοβακίας.

Στις μάχες επί τσεχοσλοβακικού εδάφους, που άρχισαν τον Σεπτέμβριο του 1944 και διήρκησαν μέχρι τον Μάιο του 1945 έχασαν τη ζωή τους περίπου 140.000 σοβιετικοί στρατιώτες.

Εξέγερση της Πράγας

Στις 5 Μαΐου 1945, με τον Κόκκινο Στρατό να πλησιάζει, η τσεχοσλοβακική αντίσταση οργανώνει την εξέγερση στην πρωτεύουσα της χώρας, ώστε να αποτινάξει τον ναζιστικό ζυγό. Μέσα σε 24 ώρες ανεγέρθηκαν πάνω από 1600 οδοφράγματα. Η εξέγερση αυτή έμεινε γνωστή ως «Εξέγερση της Πράγας».

Στην κρίσιμη στιγμή, ο Ρωσικός Απελευθερωτικός Στρατός του στρατηγού Βλασόφ, που μέχρι τότε συνεργαζόταν με τους Γερμανούς, τάχθηκε στο πλευρό των Τσέχων.

Στις 8 Μαΐου 1945 το πρωί οι Ναζί πυρπόλησαν το Παλιό Δημαρχείο της Πράγας, ενώ σημειώθηκαν πολλές συγκρούσεις στην πόλη.

Ο Κόκκινος Στρατός μπήκε στην πόλη κι έγινε δεκτός ως ελευθερωτής από δεκάδες χιλιάδες πολίτες της Πράγας.

Οι Γερμανοί συμφώνησαν σε κατάπαυση του πυρός και παραδόθηκαν στα σοβιετικά ή στα αμερικανικά στρατεύματα.


Ακολουθήστε Travel2Prague


Ακολουθήστε μας στο Instagram